Le Corbusier'nin ütopyasında yürümek

Le Corbusier'nin adalet sarayından detay

Pencab ve Haryana eyaletlerinin ortak başkenti olan, ama ikisinin de sınırlarına dahil olmayan Chandigarh, Fransız mimar, yazar, tasarımcı Le Corbusier'nin ideal şehir anlayışının vücut bulmuş hali. Geniş sokaklarındaki ağaçlardan yayılan çiçek kokularını içimize çekmeye bir günümüzü ayırabildiğimiz şehir, yeşil ve açık alanlarıyla, temiz sokaklarıyla, bağımsızlık sonrası Hindistan'ın ilk başbakanı olan Jawaharlal Nehru'nun modern ülkenin simgesi olmasını istediği ve Le Corbusier'ye en cesur planlarını uygulayabileceği bir mekan sunduğu günlerden bu yana pırıltısını korumuş gibi.

Bisikletli çekçekçinin gölgesi

Chandigarh sokaklarında çocuklar

Sokak başlarında bisikletli çekçeklerinin üstünde yatarak müşteri bekleyen kaslı zayıf adamları begonviller arasında kaybolmuş üç katlı bakımlı apartmanların bulunduğu mahallelerde görmek, Hindistan ahalisinin bir gecede bambaşka bir coğrafyaya ve mekana ışınlandığını düşündürtüyor. Le Corbusier'nin hayalinde herkesin özel hayatını özel sınırlarının içinde huzurla yaşayabileceği bir şehir ütopyası olduğunu, sektör adı verilen bloklarda yer alan büyük yeşil parklar içine yaygın ve az katlı yerleştirilmiş binalardan anlamak mümkün. Fakat Hindistan'da bu kadar ay gezip de birbiriyle bu kadar iç içe yaşamayı seven ve -her şeyden önemlisi- bunu tercih eden, evden çıkıp apartman dairesine taşınınca bile kapısını kapalı tutmak istemeyen bir halkı görünce, Batılı bir gözden yansıyan ütopyanın buraya ne kadar uymuş olabileceğini merak ediyor insan. Çok kısa kaldığımız için şehirdeki yaşamı gözlemlemeye fırsatımız olmadı, ama yöneticilerinin modern ülke tasavvurunun bir simgesi olan bu geniş bloklarda yaşayan Chandigarh sakinleri bu kadar anlam yüklenen tasarımı nasıl yorumladılar ve yaşadıkları mekanları nasıl dönüştürdüler acaba? Sevdiğim bir dostumun çocukken uyguladığı iyi yazma tekniğiyle bitirmek istiyorum: Düşünceler, düşünceler, düşünceler...

Tasarım şehrin yerli tasarımcılarından Nek Chand'ın bahçesinden görüntüler

Deniz Koç